wtorek, 8 lipca 2014

ArtBoom. Nowa Huta - redefinicja






ArtBoom to coroczny festiwal sztuki współczesnej w przestrzeni miejskiej Krakowa. Z założenia inicjuje działania społeczne, prowokuje ważne pytania dotyczące zwłaszcza tych miejsc, w których sztuka festiwalowa jest w danym roku wystawiana.

ArtBoom pod hasłem "Nowa Huta - redefinicja" który odbywał się w Krakowie w czerwcu 2014 zbiegł się  z rocznicą 25. lecia wydarzeń czerwcowych 1989 r., które doprowadziły do upadku PRL.
Samo słowo redefinicja zawarte w tytule nowohuckiej edycji ArtBoomu zapowiadało polemiczną konfrontację ze stereotypem Nowej Huty, w założeniach socrealistycznego "miasta idealnego", miasta "szklanych domów" -  spełnionego snu Cezarega Baryki z "Przedwiośnia",  w rzeczywistości zaś miejsca na wiele lat odrzuconego przez społeczność, w której każdy jest  ze szlacheckiego dworku, z wierną służbą, wśród lip i malw malowanych.

Żeby było jeszcze ciekawiej,  tegoroczny ArtBoom zbiegł się w czasie z rocznicą 25. lecia wydarzeń czerwcowych, które doprowadziły do upadku PRL. Nowa Huta, która jest jednym z symboli czasów PRL, była jednocześnie miejscem gdzie powstała i działała krakowska opozycja demokratyczna, zgrupowana wokół robotników Huty im. Lenina, wtedy największego zakładu pracy w  Krakowie.
Wszystko to tworzyło znakomitą  przestrzeń do pokazania prac artystów zaangażowanych społecznie, z krytycznym spojrzeniem redefiniującym Nową Hutę w kontekście 25. lat wolnej Polski.


Najciekawiej zapowiadała się wystawa w dawnym kinie Światowid przerabianym od lat na muzeum PRL pod tyt. "Nowa Huta. Oblicze dnia. Koszty społeczne w Polsce po 1989 roku". Rewelacyjny był pomysł tej wystawy, w której wszystko miało symboliczne znaczenie: Nowa Huta - symbol socrealizmu, zrujnowane, niedziałające kino/muzeum - symbol bezwzglednej ręki rynku, fotografie  wydarzeń czerwca 1989 r.  - symbol  rodzącej się 3. RP - przed wejściem na wystawę.

W ciemnym wnętrzu zagrzybionego kina: wideoinstalacje, lightboxy, rupiecie,  eksponaty symboliczne  "kosztów społecznych" każdej rewolucji: wykluczenie/bieda/bezdomność, prekriat/bezrobocie, korporacjonizm/bezideowość, pułapki kredytowe, upadek przemysłu.

Niestety symbolika tej wystawy  nie zagrała bo zawiodła strona wystawiennicza: brak czytelnej koncepcji i warunków ekspozycyjnych:ciemno, głucho, brudno, wszechobecne wrażenie chaosu i przypadkowości, nawet jeżeli  "kuratorsko" zamierzone, to skutecznie uniemożliwiające zobaczenie, usłyszenie, nie mówiąc już o zrozumieniu tego co pokazano. Szkoda, bo pomysł i miejsce znakomite. Świetny był też katalog/przewodnik dołączony do wystawy, ale ze wzglęu na fatalne oświetlenie, nie można było go czytać przy oglądaniu wystawy.


fot. Michał Ramus



 Nie było tez efektu art ani boom ani  redefinicji na Placu Centralnym (im. Reagana) w Nowej Hucie z    miniaturowo-zielonym i sikającym pomnikiem Lenina, nie robił też wrażenia "starożytny" napis "Chwała ludziom Nowej Huty" naprzeciwko pomnika Solidarności (chociaż niektórzy widzowie podpowiadali artyście eksperyment z usunięciem litery "w" ze słowa chwała), ani powiewająca na wysokim maszcie biała flaga kapitulacji/remontu (sic!).



fot. Michał Ramus


Mimo wszystko coś  się jednak  zdarzyło w "martwo/sennej" nowohuckiej przestrzeni publicznej, i należą się słowa uznania dla ArtBoomu za odwagę podejmowania trudnych społecznie tematów w kontekście sztuki współczesnej, nawet jeżeli ich redefiniowalność nie jest do końca przemyślana.



 Grolsch ArtBoom Festival
Kraków, czerwiec 2014
www.artboomfestival.pl

 Oblicze dnia. Koszty społeczne w Polsce po 1989 roku
Miejsce: Muzeum PRL (w organizacji) – dawne kino Światowid w Nowej Hucie
6-30 czerwca 2014
kurator wystawy: Stanisław Ruksza
scenografia: Łukasz Błażejewski
Artyści i dokumentacje m.in. Jacek Adamas, Paweł Althamer, Henryk Dederko, Wojciech Doroszuk, Wojciech Duda, Adam Garnek, Frederik Gruyeart, Lars Holdhus, Rafał Jakubowicz, Grzegorz Klaman, Michał Korchowiec, Karolina Kucia, Marcin Maciejowski, Anna Molska, Tero Nauha, Franciszek Orłowski, Julia Popławska, Konrad Pustoła, Robert Rumas, Łukasz Surowiec, Andrzej Tobis, Jerzy Truszkowski, Łukasz Trzciński, Adam Witkowski, Anna Witkowska, Krzysztof Wodiczko, Joanna Wowrzeczka, Julita Wójcik, Piotr Wysocki.