Orońsko i Henry Moore

Jeżeli jest się na trasie S7 to należy koniecznie skręcić z tej drogi do Szydłowca i z pewnymi problemami, bo nie ma długo żadnego drogowskazu dojechać do Orońska. Tam właśnie w odrestaurowanym majątku ziemiańskim, należącym kiedyś do historycznych rodów m.in. Radziwiłłów, Christianich (Franciszek Ksawery Christiani był pierwszym budowniczym drogi bitej między Krakowem a Warszawą w 1819 r.), Pruszaków i Brandtów (Józef Brandt był jednym z najlepszych polskich malarzy historycznych/batalistycznych) znajduje się jedno z najpiękniejszych/klimatycznych miejsc w Polsce: Centrum Rzeźby Polskiej.

Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Majątek przejęty po 2. wojnie przez skarb państwa przechodził różne koleje losu aż w 1968 roku władze gminy w Szydłowcu przekazały majątek na cele kultury i w 1969 roku powstał Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Aż do 1992 r. trwało odbudowywanie całego zabytkowego zespołu i przystosowywanie go do nowych funkcji: pracowni rzeźbiarskich, kompleksu muzealnego, ekspozycji pałacowo-parkowej, zaplecza usługowego, etc. Było warto, powstało miejsce niezwykłe, klimatyczne, szkoda, że tak mało eksponowane  (chociażby przy okazji monograficznej wystawy prac Józefa Brandta, która trwa obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie).

Park i Galeria Rzeźby, Orońsko, 2018

Tworzyli, wystawiali i zostawili w Orońsku swój ślad wszyscy wybitni współcześni artyści nie tylko polscy m.in. Magdalena Abakanowicz, Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Marek Chlanda, Tadashi Hashimoto, David Seaton (pełna lista artystów tworzących i wystawiających swoje prace w Orońsku znajduje się w jubileuszowym Kwartalniku Rzeźby Orońsko, nr 3/2001).  Dziś Centrum  jest międzynarodowym ośrodkiem rzeźbiarskim  zrzeszonym w sieci Res Artis, organizującym warsztaty (nie tylko dla profesjonalistów), wystawy, również plenerowe. Prowadzona jest działalność wydawnicza, m.in. w postaci Kwartalnika Rzeźby Orońsko, edukacyjna, dokumentacyjna udostępniana w bibliotece, która mieści się w zabytkowym domu Józefa Brandta na terenie Centrum.

Henry Moore, Reclining Figure, 1984

Teraz warto odwiedzić Orońsko podwójnie, a to ze względu na jedno z najciekawszych wydarzeń artystycznych 2018 : Moc natury. Henry Moore w Polsce.W centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku prezentowana jest wystawa dzieł jednego z najwybitniejszych światowych artystów 20 w.  Pokazowi prac wybitnego rzeźbiarza towarzyszą  realizacje polskich rzeźbiarzy 20. wieku, którzy inspirowali się jego sztuką, m.in.Aliny Szapocznikow, Barbary Zbrożyny, Tadeusza Łodziana, Anny Ślesińskiej. W przestrzeni parkowej Orońska pokazano rzeźby monumentalne, jak i mniejsze brązowe figury i modele umieszczone w Muzeum Rzeźby Współczesnej i w Galerii „Oranżeria”. Zobaczymy też fotografie pracowni Henry’ego Moore’a w Perry Green oraz film opowiadający o jego twórczości.

Henry Moore, Large Reclining Figur, 1984
Perry Green, England

 W sumie do oglądania są 23 dzieła Henry’ego Moore’a, w tym pięć monumentalnych rzeźb w parku.
Po raz pierwszy pokazany został w Polsce ogromny Oval with Points czy Knife Edge Two Pieces. Pokazano też rzeźby figuralne: typowe dla Moore’a postacie odpoczywające, rzeźba animalistyczna, jak i bardziej abstrakcyjne, jak np. Sheep.  Organiczna, opływowa forma dzieł usytuowanych w krajobrazie jest niewątpliwie rozpoznawalnym znakiem artysty i symbolem niezwykłej umiejętności łączenia sztuki z naturą. Henry Moore jest, wraz z Barbarą Hepworth, autorem potęgi angielskiej rzeźby ostatniego stulecia. Jego nazwisko wymienia się nie tylko obok twórców dwudziestowiecznych, Jeana Arpa czy Osipa Zadkine’a, ale sytuuje się go w grupie największych rzeźbiarzy wszech czasów, obok Michała Anioła czy Donatella

Henry Moore, Sheep Piece, 1971-72
Perry Green, England

Wystawę przygotowało Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku  i  British Council, które obchodzi  80. lecie swojego istnienia w Polsce, we współpracy z Henry Moore Foundation w Perry Green w Wielkiej Brytanii, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym we Wrocławiu.  Będzie można ją zobaczyć  nie tylko w Orońsku, ale także w innych miastach: od 29 września 2018 do 23 stycznia 2019 w Pawilonie Czterech Kopuł we Wrocławiu i od 21 lutego do końca czerwca 2019 w Muzeum Narodowym w Krakowie.  Henry Moore pierwszy raz w Polsce, tego nie można przegapić!