poniedziałek, 29 listopada 2021

Rówieśnicy

 

Nieoczywiste może w pierwszej chwili, bo dotyczące tak biegunowo różnych osobowości twórczych, porównanie: „Norwid – Dostojewski” przynosi wiele ciekawych ustaleń dotyczących punktów wspólnych w portretach literackich obu pisarzy: tropów, motywów, obrazów, postaw artystycznych i stojących przed nimi wyzwań w obliczu rodzącej się w drugiej połowie XIX wieku nowoczesności.
Powyższy cytat pochodzi od Wydawnictwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, które w 2014 r. wydało książkę Ewangeliny Skalińskiej "Norwid - Dostojewski. Zbliżenia i rekonstrukcje".

Norwid i Dostojewski urodzeni w tym samym roku 1821. Norwid, poeta i artysta wielu talentów, zapomniany już za życia. Dostojewski, prozaik, uwielbiany i uznawany za jednego z gigantów światowej literatury.  Łączą ich obu dramatyczne życiorysy i tematyka zainteresowań: człowieka zaplątanego między dobrem a złem w społecznym, religijnym i historiozoficznym kontekście.

Wielopiętrowe metafory, neologizmy i niedopowiedzenia utworów Norwida, powodują, że jego odkrywczość i kunszt literacki pozostają niszowe i najczęściej bywają
w kręgach zainteresowań literaturoznawców.

Brutalnie "dotkliwa" proza Dostojewskiego ma taki ładunek emocjonalny, że postaci
a nawet przedmioty przez niego opisywane mają same w sobie wymiar metaforyczny.

Twórczość tych dwóch wielkich postaci może być punktem wyjścia do zastanowienia się nad przyczynami ekskluzywnej lub inkluzywnej kultury, nie tylko literackiej.